در دو سال گذشته انفجاری از ابزارهای برنامهنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی مولد وارد بازار شدهاند که بسیاری از آنها رایگان هستند.
ChatGPT و سایر ابزارهای هوش مصنوعی مولد نشان دادهاند که میتوانند در جریان کار توسعهدهندگان نرمافزار قرار بگیرند و یک افزایش فوری در بهرهوری ایجاد کنند.
این اپلیکیشنها – که از مدلهای زبانی بزرگ (LLMs) و انواع دیگری از مدلهای هوش مصنوعی برای درک زبان، تصویر و کد استفاده میکنند – میتوانند به سؤالها پاسخ دهند، اطلاعات را سازماندهی کنند و قطعاتی از متن یا کد ارائه دهند. البته این ابزارها هنوز کامل نیستند و همچنان برای استفاده بهتر به نظارت زیادی نیاز دارند، اما نمیتوان انکار کرد که در شرایط مناسب بسیار مفید هستند.
همانند هر موج فناوری دیگری، ناگهان دهها ابزار برنامهنویسی مختلف توجه مهندسان را به خود جلب کردهاند. در ادامه چند نمونه را که باید بشناسید مرور میکنیم.
ChatGPT
ChatGPT از OpenAI همان اپلیکیشن رایگانی است که جهان را نسبت به قابلیتهای هوش مصنوعی مولد آگاه کرد. هرچند ممکن است این چتبات بهترین ابزار اختصاصی برای کارهای برنامهنویسی نباشد، اما همچنان قادر است کدهای پایه تولید کند، خطوط کد را به زبانهای دیگر ترجمه یا بازنویسی کند، کارهای تکراری را خودکار کند و حتی در حل مسائل پیچیدهتر برنامهنویسی کمکرسان باشد.
در حالی که برای بررسی کیفیت پیشنهادها یا دریافت توضیح درباره فانکشنهای پیچیده، نیازی به پرداخت هزینه، نصب نرمافزار یا دادن دسترسی به کدبیس خود ندارید، نسخه ChatGPT Plus با هزینه ۲۰ دلار در ماه دسترسی بیشتری به قدرتمندترین مدلهای OpenAI فراهم میکند. این موضوع باعث میشود ChatGPT نقطه شروع خوبی برای بررسی امکانات یک ابزار هوش مصنوعی مولد باشد و بتواند راهحلهای قابل قبولی برای برخی مشکلات ارائه دهد، اما ابزارهای بهتری وجود دارند که تمرکز آنها بر کدنویسی است.
OpenAI Codex
در سال ۲۰۲۵، OpenAI همچنین Codex را معرفی کرد؛ عاملی ابری که میتواند مستقیماً با کد موجود در یک مخزن GitHub کار کند. این ابزار از نسخه تنظیمشده مدل استدلالی o۳ متعلق به OpenAI استفاده میکند. شما میتوانید هم از آن درباره کدبیس خود سؤال بپرسید و هم آن را برای ایجاد تغییرات، مثل رفع باگها و افزودن فیچرهای جدید، هدایت کنید.
Codex تمام عملیات را در یک محیط sandbox بدون دسترسی اینترنت اجرا میکند تا بتواند هر کدی را که ایجاد میکند در محیطی امن تست کند، قبل از اینکه یک pull request ارسال کند. در حال حاضر این ابزار فقط برای مشترکان ChatGPT Pro (با هزینه ۲۰۰ دلار در ماه) و سازمانی در دسترس است، اما بهزودی برای مشترکان ChatGPT Plus (۲۰ دلار در ماه) نیز عرضه خواهد شد.
Google Gemini
Gemini پاسخ گوگل به ChatGPT است. گوگل معماری transformer را توسعه داده بود؛ معماریای که اساس رشد اخیر مدلهای زبانی بزرگ بوده است، بنابراین تخصص عظیمی در هوش مصنوعی دارد، اما در تبدیل این دانش به محصولات مصرفی کمی کند عمل کرده است.
بهعنوان دستیار برنامهنویسی، Gemini میتواند به بیش از ۲۰ زبان برنامهنویسی، از جمله Python، Java، C++ و Javascript، کدنویسی کند. این ابزار میتواند براساس پرامپتها و کامنتهای شما کد تولید کند، کدی را که وارد میکنید توضیح دهد و به بازنویسی کدهای موجود کمک کند.
در حالی که Gemini در حال حاضر نیز رایگان است، بهعنوان بخشی از پلنهای Google Workspaces هم ارائه میشود که آن را با اپهای دیگری مثل Gmail و Google Docs یکپارچه میکند.
GitHub Copilot
GitHub Copilot قرار است یک برنامهنویس همکار مبتنی بر هوش مصنوعی باشد. برخلاف ChatGPT و Google Gemini، این ابزار بهطور صریح برای نوشتن کد کاربردی در زبانهایی مانند Python، Javascript، Go، PHP، Ruby و Swift طراحی شده است.
به دلیل دسترسی کامل Copilot به پروژه شما، قادر است پیشنهادهای دقیق براساس معماری، استانداردهای سبک کدنویسی و کانتکست ارائه دهد. اگر از آن بخواهید یک فانکشن ایجاد کند، فقط یک قطعه کد پایه نمیدهد – بلکه از متغیرها، کلاسها و متدهایی که قبلاً تعریف کردهاید استفاده میکند. همچنین میتوانید انتخاب کنید از کدام مدل OpenAI، Google یا Anthropic برای تولید پیشنهادهای کد شما استفاده کند.
در حال حاضر Copilot فقط با تعداد محدودی از محیطهای توسعه محبوب (IDEs)، شامل Neovim، Visual Studio و Xcode، یکپارچه میشود.
Amazon Q Developer
Amazon Q Developer (که قبلاً CodeWhisperer نام داشت) پاسخ آمازون به GitHub Copilot است. این ابزار روی میلیاردها خط کد عمومی و همچنین کدهای آمازون آموزش دیده است. مشابه Copilot، با زبانهای برنامهنویسی مختلف مثل Python و Java کار میکند، با IDE شما یکپارچه میشود و براساس پرامپتها، کامنتها و کد پروژه، فانکشنهای کامل پیشنهاد میدهد.
تفاوت کلیدی این است که Amazon Q برای APIهای AWS بهینه شده است، شامل انواع زیرساخت محبوب مثل EC۲، Lambda و S۳. اگر قصد ساخت اپلیکیشن روی پلتفرمهای ابری آمازون را دارید، میتواند کدی پیشنهاد دهد که از سرویسهای مرتبط استفاده کرده و مطابق بهترین استانداردهای AWS باشد. هرچند قادر است کدهای غیر AWS نیز پیشنهاد دهد، اما احتمال خطای آن بیشتر است.
Cursor
در حالی که Copilot و Q Developer افزونههایی هستند که در چند IDE مختلف قابلاستفادهاند، Cursor خود یک IDE مبتنی بر هوش مصنوعی است. بهجای اینکه هوش مصنوعی یک قابلیت جانبی و اختیاری باشد، در Cursor بخشی اصلی از تجربه کدنویسی است.
قابلیتهایی مثل Composer به هوش مصنوعی اجازه میدهد بهصورت مستقل و عاملمحور روی چندین فایل همزمان کار کند، و دسترسی Cursor به کل کدبیس باعث میشود پیشنهادهای هوشمندی براساس فانکشنهای موجود شما ارائه دهد.
اگرچه فقط از سال ۲۰۲۳ در دسترس است، اما به سرعت میان مهندسان محبوب شده است.
Zed
مانند Cursor، Zed نیز یک IDE جدید است که برای همکاری میان انسان و هوش مصنوعی طراحی شده است. این ابزار متنباز است و میتوانید با کلیدهای API خودتان و بهصورت رایگان از آن استفاده کنید، یا پلنهای آن از ۲۰ دلار در ماه برای دریافت پشتیبانی و قابلیتهای سازمانی آغاز میشوند.
Tabnine
Tabnine یکی دیگر از دستیارهای هوش مصنوعی برنامهنویسی است که از مجموعهای از LLMها از OpenAI، Anthropic، Mistral و Cohere برای تولید پیشنهادهای کد استفاده میکند. این ابزار میتواند خطوط کامل یا فانکشنهای کامل را بهصورت خودکار کامل کند و همچنین با سبک و استانداردهای کدنویسی کدبیس شما هماهنگ شود.
جایی که Tabnine برجسته میشود، میزان در دسترسبودن آن است. در حالی که GitHub Copilot و Amazon Q Developer فقط در تعداد محدودی از IDEهای بزرگ مثل VS Code ارائه میشوند، Tabnine علاوه بر آنها در طیف وسیعتری از نرمافزارها از جمله Sublime، Eclipse، Neovim و Android Studio نیز قابلاستفاده است.
CodeWP by WPAI
WordPress محبوبترین سیستم مدیریت محتوا (CMS) در جهان است و بیش از ۴۰٪ از وبسایتهای دنیا را پشتیبانی میکند. اگر یکی از توسعهدهندگانی هستید که حرفه خود را بر پایه WordPress یا پلاگینهای محبوبی مثل WooCommerce ساختهاید، احتمالاً CodeWP دقیقاً همان ابزاری است که به آن نیاز دارید.
CodeWP به طور اختصاصی برای تولید کد PHP، Javascript و jQuery سازگار با WordPress، پلاگینهای آن و دیتابیسش طراحی و آموزش داده شده است. مانند اکثر دستیارهای هوش مصنوعی برنامهنویسی، این اپ نیز نسبتاً جدید است و ممکن است تمام قابلیتهای مورد انتظار را نداشته باشد، اما تحت توسعه فعال است و فیچرهای جدید بهطور منظم به آن اضافه میشود.
What the Diff
What the Diff برای کمک به تیمها در بازبینی کد و ایجاد مستندات بهتر طراحی شده است.
What the Diff با مخازن GitHub و GitLab شما یکپارچه میشود. وقتی یکی از اعضای تیم شما یک pull request ارسال میکند، این ابزار تفاوت میان کد جدید و کد قبلی را تحلیل کرده و بهصورت خودکار یک خلاصه طبیعی از تغییرات ایجاد میکند.
بهجای اینکه یک کامنت pull request فقط بنویسد «bug fixes»، یک خلاصه دقیق وجود خواهد داشت که توضیح میدهد چه کدی تغییر کرده و چه کاری انجام داده است. این موضوع بهترین راه برای مطلع نگهداشتن اعضای غیر فنی تیم و مرتبتر شدن مستندات است.
علاوه بر بهبود مستندات، What the Diff میتواند مستقیماً براساس یک پرامپت یا کامنت کد را بازنویسی کند و همچنین گزارشهای هفتگی از تمام pull requestهای تیم شما تولید کند.
GPT-۴o، FLUX. ۱ و Midjourney
این موج هوش مصنوعی مولد فقط برای دولوپرهای بکاند نیست. ابزارهای تبدیل متن به تصویر مثل GPT-۴o image generation، FLUX. ۱ و Midjourney اجازه میدهند از یک پرامپت ساده متنی هر تصویری که میخواهید تولید کنید؛ از جمله آیکونهای اپ، المانهای رابط کاربری و Placeholder برای هر جزء مربوط به طراحی فرانتاند.
اگر زمان کافی – یا توانایی طراحی – ندارید و به چیزی قابلاستفاده همین حالا نیاز دارید، حتی بهعنوان یک Placeholder، این ابزارها شگفتانگیز عمل میکنند.
یادآوری: با احتیاط استفاده کنید
با وجود اینکه تمام این ابزارهای برنامهنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی قدرتمند به نظر میرسند، هنوز دلایل زیادی برای احتیاط وجود دارد. بسیاری از سازمانهای بزرگ بهدلیل نگرانیهای واقعی درباره نحوه مدیریت دادههای مهم توسط GPT و سایر ابزارهای مبتنی بر LLM، استفاده از آنها را در محیط کاری ممنوع کردهاند و این اپلیکیشنها هنوز آنقدر قابلاعتماد نیستند که بتوان آنها را بدون نظارت رها کرد.
آنها میتوانند کمک کنند مهندسان سریعتر کار کنند، اما هنوز نمیتوانند بهجای آنها کار را انجام دهند. هنوز نه.











